Vakumlu DoÄŸum

Vakum veya Vantuz Nasıl Çalışır

Vakum veya vantuz, metal veya plastikten yapılan ve bir zinciri veya sapı bulunan bir kupadan oluşur. Bu kupa, emme basıncı yaratan makineye bir tüple bağlıdır. Kupa bebeğin başının üst kısmına (oksiput) yerleştirilir. Elle veya elektrikli bir pompayla vakum yavaşça artarken bebeğin başına sıkıca tutturulur. Böylece kafatasındaki dokuların bir kısmını içine çeker ve bebeğin başında oluşan hafif şişlik veya topuz bebeğin başının sağlam bir şekilde alete bağlı kalmasını sağlar. Gerekli vakum gücüne erişildiğinde annenin dokularının kupaya sıkışıp sıkışmadığı kontrol edilir. Anne kasılmayla birlikte bebeği ittirirken, zincir veya plastik sap ile bebek çekilir. Baş çıkmaya başladığında vakum durdurulur ve kupa çıkartılır. Bebeğin başının dönmesi için biraz zaman verildikten sonra bebeğin omuzları ve vücudu normal yolla çıkar. Vakumla doğumun amacı, bebeğin başının çekildiği hat, annenin pelvik eğimine uygun olarak gerçekleşmesidir çünkü bu hat bebeğin başının en az dirençle doğum kanalına girerken geçtiği yoldur.

vakumlu doÄŸum

Avantaj ve Dezavantajları

Vantuzun en büyük avantajı, eğer bebeğin başı oksiput-anterior pozisyonda değilse annenin pelvisine indiğinde başın kendiliğinden dönebilmesidir. Bebeğin başının çapının, annenin pelvis çapı ile uyum sağlaması daha kolaydır. Diğer önemli bir avantajı ise forseps kullanımının aksine vakum, bebeğin başının çapını artırmaz. Böylelikle forsepstekine kıyasla vajina ve perineye zarar verme riski daha az olarak ve bazı kadınlarda epizyotomi yapılmasına gerek kalmadan doğum gerçekleştirilmektedir. Buna ek olarak, genelde aletli vajinal doğum yapılmadan önce bölgesel blok anestezi uygulansa da, vakumlu doğumda ağrı dindiriciler çok fazla kullanılmamaktadır. Vantuzun dezavantajı, donanımı yerleştirmek ve iyi bir çekim gücü sağlamak vakit aldığından ve ayrıca kupanın yerinden oynama ihtimali olduğundan biraz daha yavaş ilerlemesidir. Ancak deneyimli ellerdeyseniz iyi bir vakum ve topuz elde etmek yaklaşık iki dakikada geçekleşebilir ve bu da doğumun ikinci aşamasındaki kasılmalar arasındaki bekleme dakikalarına eşittir. Eğer kupa dikkatlice yerleştirilirse, yerinden oynama ihtimali azalır ve kolay, çabuk, vakumlu doğum sayısı artar.

Eğer bebeğin başı, kupa yerleştirildikten sonraki 15 dakika içinde ya da üç ila dört sıkı kasılmada doğmazsa daha farklı bir doğum yaptırılması gerekebilir.

Olası Komplikasyonlar

Vakumla doğumdan sonra annede komplikasyon görülmesi çok yaygın değildir ama bebekte yüzeysel kafa derisi zedelenmeleri, morarma ve kafa derisi altında kanama gibi komplikasyonlar en basit operasyondan sonra bile görülebildiği için, bunların rastlanma olasılığı, kupanın yerinden oynaması veya doğumun uzaması durumunda artmaktadır. Tüm vakumla doğumlarda bebeğin başında ve kafatasında vakumdan kaynaklanan şişme görülmektedir ve eğer metal bir kupa kullanılmışsa bu şişlik daha da fazlalaşabilir. Bu şişlik birkaç günde iner ve bebeğe zarar vermez.

Vakumla doÄŸumların yaklaşık yüzde 12’sinde yüzeysel kafa derisinde zedelenme görülmektedir ve bu zedelenmelerin uzun vadeli komplikasyonlara neden olması pek olası deÄŸildir. Ama vakumlu doÄŸumların yüzde 6’smda sefal hematom (Kafatası kemiklerinin en üst katmanının altında kan toplanması) görülmektedir. Hematomlar yaklaşık iki hafta içinde kendiliÄŸinden geçer ama eÄŸer uzun sürerse bebekte sarılığa ve ÅŸiddetli baÅŸ aÄŸrısına yol açabilir.

Kafa içine kanama (intrakranial hemoraji) yaygın olarak görülmese de (300-400 doğumda 1) potansiyel olarak çok tehlikelidir. Yapılan çalışmalar bu görülme oranının forseps veya acil sezaryenle doğan bebeklerden daha fazla olmadığını ve problemin vakumlu doğumdan çok anormal doğum koşullarından kaynaklan­dığını göstermektedir.