RAHİM AĞZI (SERVİKS) KANSERİ
Kadınlarda görülen kanserler arasında meme kanserinden sonra ikinci sırada yer alır.
Bulgular
Rahim ağzı kanseri öncelikle kendini anormal kanamalarla belli eder. Bu kanamalar doğurganlık çağındaki kadınlarda iki adet arasında görülen düzensiz kanamalar şeklinde ortaya çıkar. Menopoz sonrası dönemde ise, herhangi bir zamanda görülen kanamalar şeklinde kendini gösterir. Hastalığın önemli şikayetlerinden biri de “postkoital” olarak adlandırılan, cinsel temas sonrası görülen kanamalardır. Normal adet dönemleri dışında meydana gelen kanamaların mutlaka araştırılması gerekir. Bazı hastalarda bu rahatsızlık kötü kokulu akıntılar şeklinde de kendini gösterebilir ve bu akıntılar kanla karışık olabilir. Ağrı ise, rahim ağzı kanserlerinde ileri dönemlerde ortaya çıkan bir şikayet olup, erken dönemde kesinlikle görülmez. Her kanser türünde olduğu gibi, rahim ağzı kanserinde de erken teşhis çok önemlidir. Çünkü ancak o zaman gerekli müdahale yapılabilir ve hasta eski sağlığına kavuşur.
Risk faktörleri
• Sigara kullanımı,
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklar,
• 18 yaşın altında cinsel ilişkinin başlaması,
• Düşük sosyo ekonomik durum,
• Çok doğum yapmak,
• 18 yaşın altında doğum yapmak,
• Bağışıklık sisteminin yetersiz olması,
• Folik asit, vitamin A ve vitamin C eksikliği,
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan özellikle insan papillom virüs (HPV) enfeksiyonu en önemli risk faktörü olarak kabul edilir.
Erken tanı
Rahim ağzı kanseri son yıllarda erken tanının arttığı kanser türlerinden biridir. Kanser rahim ağzından alınan sıvı örneğinden yapılan Pap smear testi denilen tarama yöntemi ile erken dönemde tanınır. Böylece kanserin ilerlemesi ve diğer organlara yayılması önlenir. İlk kez 1943’de Yunan asıllı bir Amerikalı Anatomi uzmanı olan Dr George Papanicolaou (1883-1962) tarafından tanımlandığı için onun adına ithafen Pap smear test ya da Pap test olarak da adlandırılır. Bu test sayesinde 1955-1992 yılları arasında rahim ağzı kanserinden ölüm oranı %74 azalmıştır.
Smear testi öncesi nelere dikkat edilmeli?
• Smear öncesi 24 saat boyunca cinsel ilişkide bulunulmamalı, tampon kullanılmamalı,
• Smear öncesi 72 saat boyunca vajinal krem, tablet, ilaç kullanılmamalı; vajinal duş yapılmamalı,
• Adet kanamasının olmadığı ve akıntının en az olduğu dönemde bu test yapılmalıdır.
• Testten önce mesane (idrar torbası) boşaltılmalıdır.
Rahim ağzı kanseri için en etkin tarama yöntemi olan Pap smear testi 18 yaşını tamamlamış ve cinsel aktivitesi olan her kadına yılda bir kez yapılmalıdır.
Nasıl korunulur?
• Rahim ağzı kanserinden korunmak için vajinal smear araştırmalarına, yaşa bakılmaksızın ilk cinsel temas yılında başlanmalı ve 1-2 yıllık aralıklar ile tekrarlanmalıdır.
• Erken tanı konulabilmesi için, kadınların uygun aralıklarla hekime müracaat etmeleri gerekir. Doğru tedavinin uygulandığı kadınlarda rahim ağzı kanseri hemen hemen hiç görülmez.
• Rahim ağzı kanserinden korunmanın başlıca yolları; çok eşli olmamak, sigara içmemek ve rahim ağzı kanseri tarama programlarına katılmaktır.
• Rahim ağzı kanseri, vücutta oluşum aşamaları en iyi bilinen kanserlerden biridir. Düzenli olarak kontrollerin yapıldığı kadınlarda hastalık, kanser oluşmadan yakalanabilir ve oluşumu engellenebilir.
• Uygun kontrolleri yaptıran kadınlarda rahim ağzı kanseri görülme olasılığı sıfıra iner ve böylece kadınlar sık görülen kanserlerin biri olan rahim ağzı kanserinden tamamen kurtulabilirler.