Kulak Kiri-Buşon

Buşon gerçek anlamda kir değildir. Dış kulak yolundaki cildin salgısıdır. Bu salgı dış kulak yolundaki cildi infeksiyonlardan korumaya yöneliktir ve dışarıdan gelen toz ile diğer partikülleri tutar. Dış kulak yolu cildindeki dışa doğru olan hareketlerle kulak kepçesine doğru atılır. Kulak salgısının koyu olması, tozlu ortamlarda bulunma veya salgının dışarıya atılmasına engel faktörler birikime yol açarlar.

Dış kulak, kulak kepçesi ve dış kulak yolundan meydana gelir. Dış kulak yolu, kulak kepçesi ile kulak zarı arasında, tünel şeklindeki kısma verilen isimdir.

Kulak kanalı, kum saatine benzer, orta kısmında daralır. Bu yolun dış kısmındaki derinin içerisinde, kulak akıntısını oluşturan özel salgı bezleri bulunur. Salgının, toz ve kum parçalarını tutarak zara ulaşmalarını engellediği varsayılır. Genellikle salgı kurur ve içerdiği toz ve kumla birlikte kulak dışına atılır. Veya, silinip alındığı kulak kepçesine doğru kayar. “Kulağınızın içine dirseğinizden küçük bir şey sokmayınız” diye deyim vardır. Buradaki kurumuş birikintiye “buşon (kulak kiri)” adı verilir. “Kulak kiri” aslında kulağın kirli olduğu anlamına gelmez, halk arasında böyle isimlendirilmiştir. Kulak salgısı koyu olan kişilerde veya tozlu ortamda çalışan insanlarda bu akıntı birikebilir ve dış kulak yolunu tıkayabilir.

Buşon Neden Birikir: Kulak salgısı normalde dışarı atılmasına rağmen bazı durumlarda kulakta birikerek tıkanıklığa yol açar. Buna şunlar neden olur:

-Hastanın kulağını temizlemek için yabancı cisim sokması
-Tozlu ve kirli ortamlarda çalışma
-Dış kulak yolunda darlık nedeniyle buşonun dışarı atılamaması
-Denize girme veya banyo sırasında dış kulak yolundaki az miktardaki salgının şişmesi

Kulağım Tıkandığında Ne Yapmalıyım: Öncelikle bir KBB uzmanının muayenesi ve tıkanıklığın gerçekten buşona bağlı olup olmadığı belirlenmelidir. Buşon saptandıktan sonra yapılacak tek şey buşonu çıkarmaktır. Bunun için en çok 3 yöntem kullanılır:

-Küret ile temizleme
-Aspiratör ile vakumlama
-Su ile yıkama

Bu yöntemlerin hangisinin kullanılacağı, dış kulak yolunun ve buşonun durumuna göre KBB uzmanı tarafından seçilir. Su ile yıkamanın tek dezavantajı kulak zarının delik olduğu durumlarda orta kulağa zarar vermesi ve dış kulak iltihaplarında da uygulanmasının sakıncalı olmasıdır.

Kulaklarımızı temizlemeli miyiz? Kulak salgısı, kulak yolunun iç kısmında oluşmaz, sadece dış kısmında oluşur. Şayet kişi, kulağını, kulak çöpü, toka, bükülmüş kağıt mendil gibi cisimlerle temizlemeye kalkışırsa, bu akıntıyı iç kısma, kulak zarına doğru iter. Bu tür cisimlerle kulak temizlenemez, sadece kulak birikintisi içeriye doğru itilir. Aynı zamanda dış kulak yolunun derisi ve kulak zarı çok ince ve hassastır, kolaylıkla zedelenebilir. Pamuk sarılmış çubuklar, göbeği temizlemek içindir, kulağı değil!

Kulak akıntısı, kulak yolunu koruduğu ve geçici bir koruyucu su tabakası oluşturduğu için faydalıdır. Kulak akıntısının yokluğu, kuru ve kaşıntılı kulağa sebep olur.

Çoğunlukla kulak kanalı kendi kendini temizler; bu, kulak zarından kulak kepçesine kadar derinin ve birikintilerin yavaş yavaş dışa doğru süpürülmesi ile olur. Eski kulak birikintisi devamlı olarak kulak dışına doğru süpürülür , burada kurur ve düşer.

İdeal şartlar altında kulağınızı temizlemeniz gerekmez. Mamafih biliyoruz ki, bu her zaman böyle değildir.

Kulak birikintisi çok olup dış kulak yolunu tıkayarak işitmeyi bile engelleyecek duruma gelebilir. Bu durumda hekim, kulağı aspiratörle, özel aletlerle veya yıkayarak temizler. Veya birikintiyi yumuşatacak ilaçlar kullanır. Böyle bir durumunuz olduğunu biliyorsanız, hekime gitmeden “gliserin” gibi yumuşatıcı damlalardan kullanabilirsiniz.

Kulak zarınızda delik olup olmadığını bilmelisiniz. Kulak zarınız delikse, kullandığınız damlalar, kulak iltihabına yol açabilir. Aynı şekilde, delik kulak zarı olan bir kulağın yıkanması da iltihaba yol açar. Kulak zarınızın sağlamlığından emin değilseniz, mutlaka hekiminize başvurmanız gerekir.

Ne Sıklıkta Kulağımı Temizletmeliyim: Buşon temizlenmesi periyodik olarak yapılan bir işlem değildir. Ne zaman kulak tıkanıklığı yapacak duruma gelirse o zaman temizlenir. Bu süre bir kaç ay olabileceği gibi hiç temizleme de gerekmeyebilir .

Kulak yıkatmak alışkanlık yapar mı? Kulak yolunun yıkanması bir alışkanlık yapmaz. Koyu kulak akıntısı olan kimseler, bu akıntının karakteri değişmeyeceği için, her altı ay veya yılda bir kez kulaklarını temizletmek gereğini duyarlar. Bu, kulak akıntısının yapısından kaynaklanmaktadır, yıkanmanın sonucu değildir. Yıkansa da, yıkanmasa da kulak akıntısı birikecektir.

Kulağım Yıkamaya Alışır mı: Bu tamamen yanlış bir inanıştır. Kulakları yıkatmanın alışkanlıkla ilgisi yoktur. Bazı kimselerde kulak yolunda daha çabuk buşon birikir. Bu inanış; ellerimi yıkamayayım yoksa tekrar kirlenir demeye benzer.