Hangi Durumlarda Çocuk Psikoloğuna Başvurmalısınız?

Artık birçok anne hamilelik döneminden itibaren bebek ve çocuk gelişimi / psikolojisi ile ilgili dergiler, kitaplar, web sayfaları karıştırıyor. Forumlarda diğer anneler ve uzmanlardan bilgi alıyor. Bu durum çocuklarımızın daha sağlıklı gelişmesi, hastalıklarının erken teşhisi ve tedavisi için bir ortam yarattı. Bir çok anne:

“Bizim zamanımızda böylemiydi?”

“Annemiz bize hiç bunları yapmamıştı.”

“Biz nasıl büyüdük acaba?”

Gibi ifadeleri sıklıkla kullanıyor. Gerçekten artık annelerimiz birçok konuda daha araştırmacı ve çocuk gelişimi konusunda daha bilgili. Bu bilinçlenme sürecinin zamanla daha iyi noktalara geleceğini düşünüyorum. Çünkü ne kadar ilerleme olsa da bu konuda biraz daha bilgilenmek zorundayız. Bir yetişkinin ya da bir çocuğun var olan bir psikolojik problemde psikolog ya da psikiyatri uzmanına götürülmesi hala çevreden saklanabiliyor ya da uzun uzun düşünüldükten sonra problem en zor ya da çözümsüz aşamaya gelindiğinde bir uzmana başvurma ihtiyacı doğuyor. Oysa ki insan psikolojisi insan fizyolojisi kadar önemlidir.Çünkü yapılan araştırmalar beden ve zihin arasında çok önemli bir bağ olduğunu vurgulamaktadır. Bu nedenle bedeni önemsemek sadece sağlıklı beslenmek ya da spor yapmakla olmaz . Ruhunuzu da beslemeniz ve sıkıntılarınızdan kurtulmanız gerekir. Kişilik gelişiminin % 75-80 inin oluştuğu 0-6 yaş döneminde çocuklarınızın gelişimi ve psikolojisi için bazı önlemlerin alınması gereklidir. Bazen kendimize ya da çevremize baktığımızda aslında bunu rahatlıkla görebiliriz. Çocukluk dönemimize ait bir çok anıyı hatırlarız; oyunda arkadaşımızın bize yapmış olduğu bir haksızlığı , babamızın bize yaramazlığımız sonucu atmış olduğu bir tokatı ya da bazen kurallardan sıkılıp yaptığımız muzurlukları . İyi ya da kötü anılar aklımıza geldi, bir de şimdi kendinize bakın ne kadar olgunlaşmış olsanız da hayat size bir şeyler öğretmiş olsa da o zamanlardan bir takım izler taşıyorsunuz. Şimdi çocuklarınızın geleceklerinde bu güzel anıların sayısını arttırmak için adım atmalısınız. Yaşamdaki zorluklarla karşılaştığında neler yapması , yaşama karşı nasıl durması, o an neyi düşünmesi, kendisini tehlike ya da sıkıntıdan nasıl koruması gerektiğini bilmesi gerekir. Bu güce sahip olduğunu hissetmelidir. Şimdi 4 yaşındaki çocuğunuz kreşte arkadaşıyla bir problem yaşadığında kreşe gitmek istemiyorsa ve bundan dolayı mutsuz ise bu problemi aşmak için nasıl davranması gerektiğini ona anlatmalı , duygularını konuşmalı, hakkını nasıl koruması gerektiğini öğretmelisiniz. Bazı çocuklar bu durumun üstesinden gelebilirken bazıları bu duyguları içselleştirerek kaçma davranışını gösterebiliyor. Anne- baba olarak bu durumu fark etmeli ve aşamadığınız durumlarda bir uzman desteği almasını sağlamalısınız. Eğer o anda ya da benzer bir olayı yaşadığında bu problemi aşamazsa ergenlik ya da yetişkinlik döneminde aşmakta yetersiz kalacak ve depresyona açık bir kişi olacaktır. Şimdi çocukluk döneminde psikologlardan destek alınabilecek durumları ifade edelim:

Yukarı

Gelişim Danışmanlığı
1 yaşa kadar ay olarak, 1 yaş sonrasında da yaş olarak çocuğunuzun yaş gelişim özelliklerini bilmeniz ve tanımanız gerekmektedir. Örneğin; iki yaş dönemindeki bir çocuğun oyuncaklarını paylaşmaması problem değildir. Henüz daha sosyalleşememiştir. 3 yaş sonrasında paylaşmayı öğrenebilir. Anne misafirliğe gittiğinde çocuğundan bu davranışı yapmasını bekler ve bunun için onu zorlarsa çocuk da psikolojik anlamda zarar görecek, anne ile iletişimi bozulacaktır. Bu nedenle çocuğunuz hangi yaşta hangi davranışları göstermeli bilmelisiniz . Gelişiminin yaşından beklenen düzeyde olup olmadığı, gelişiminin desteklenmesi için hangi oyunlar oynanması gerektiği hakkında bilgi sahibi olmalısınız. Çocuğunuzun güçlü ve zayıf yönlerini tespit ederek hangi alanlarda yönlendirmeniz gerektiğini , onunla nasıl bir iletişim kuracağınızı , gelecekte ortaya çıkabilecek bir hastalığın (otizm, asperger bozukluk vb) erken teşhisini ve tedavisini sağlamış olursunuz. Gelişim danışmanlığına 6 . aydan itibaren başlanabilir. Aralıklarını duruma göre uzmanınız belirler. Sağlıklı bir çocuk için gelişim danışmanlığı 3 yaşa kadar 2 ayda 1 ,3 yaştan sonra 4 ayda bir yapılabilir.

Aile ile ılgili Sorunlar
Boşanma, ebeveyn kaybı, travmalar, kazalar, şiddetli tartışma ve çatışmalı aile yapısı, bakıcı uyumu/ problemleri, okul – şehir değişiklikleri, yeni kardeşe uyum, kreşe ya da okula başlama, annenin işe başlaması, hastalıklar vb nedenlerle evde yaşanan bu büyük değişimlerde anne baba kadar çocuklar da duygusal değişimler ya da problemler yaşamaktadır. Bu geçiş süreçlerinin hem ebeveynler hem de çocuklar için birkaç seans da olsa uzman tarafından değerlendirilmesi gerekir. Bu süreçlerin kişilere zarar verip vermediği ve zarar vermiş ise diğer aile üyelerinin nasıl davranması gerektiği ile ilgili yönlendirilmesi gerekir.

Davranış Bozuklukları, Çocukluk Dönemine Ait Psikolojik Hastalıkların Tesbiti
Dikkat eksiklikleri, hiperaktivite bozuklukları, yaygın gelişimsel bozukluklar, tikler, kekemelik, kaygı bozuklukları, gece korkuları, yalan söyleme, cinsel sorunlar, masturbasyon ,çalma ,kardeş kıskançlığı, içe kapanıklık, otizm, down sendromu, zeka gerilikleri , konuşma bozuklukları, öğrenme bozuklukları gibi bozukluklar klinik deneyimi olan uzman psikologlar tarafından tespit edilerek gerekli ilaç tedavilerinde çocuk psikiyatristleri ile birlikte danışmanlık sürdürülür. Bu tür problemlerle karşılaşıldığında aile bir uzmana danışmadan kendi çabaları ile çözüm üretmekte olup çocuklarının gelişimleri ile ilgili olarak düzelmesi zor sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle bir psikolog ya da psikiyatriste gitmekten çekinmemeli ve geç kalmamalısınız.