EMZİRME VE MEME BAKIMI
Anne Sütünün Yararları:
Anne sütü, bir bebek için en ideal besindir. Anne sütünün avantajları şu şekilde özetlenebilir: Doğaldır, gerekli maddeleri yeterli miktarda içerir, hastalıklara karşı koruyucudur, hazırlaması kolaydır, pratiktir ve ekonomiktir. Anne sütüyle beslenen bebekler daha sağlıklı gelişirler,hastalıklara karşı dirençleri daha fazladır, alerji, ishal ve kabızlık gibi olaylar daha az görülür. Ayrıca bu bebekler daha zekidirler. Emzirme rahmin küçülmesini hızlandırır. Belki de en önemlisi, emzirme anne ile bebek arasında kuvvetli bir duygusal bağın oluşmasını sağlar.Emzirirken bebeğinize sadece sütünüzün değil,sevginizin de aktığını hissedersiniz.
Emzirmeye Ne Zaman Başlanmalı?
Özellikle ilk emzirmenin anne sütü ile olması çok önemlidir.Bebekler doğumdan sonra açlığa birkaç saat tahammüllü olmakla birlikte,ilk emzirme yarım ila bir saat içinde gerçekleştirilmelidir. Zira, anne sütündeki bazı maddeler, bebeği mikroplara karşı korur. Doğumdan hemen sonra bebeğe şekerli su,mama ya da soda gibi gıdalar vermek sakıncalıdır. . Eğer engel bir durum yoksa, bebeğinizi en az 6 ay anne sütü ile emzirin
Anne Sütünün Özellikleri:
Doğumdan sonraki 3-4 gün boyunca gelen sarımsı ve kıvamlı süte ağız (kolostrum) denir.Bu süt, bebeği enfeksiyonlara karşı koruyucu özelliği olan antikor denilen doğal aşı maddelerini içerdiği için çok değerlidir ve ziyan etmeden bebeğe verilmelidir.Daha sonraki günlerde normal süt salgılanmaya başlar.
Her öğünde bebeğin emmesiyle önce ön süt denen sulu kıvamlı süt gelir.Yüksek oranda protein,laktoz (süt şekeri) ve su içerir.Bebek ihtiyaç duyduğu tüm suyu buradan karşılar. Anne sütüyle beslenen bebekler tüm su ihtiyacını sütten karşıladığı için en sıcak havalarda bile su vermeye gerek yoktur. Memedeki ön sütün ardından son süt salgılanmaya başlar.Son süt daha çok yağ içerdiği için açık renklidir.Sütün farklı özelliği nedeniyle emzirmeye bebek tamamen doyuncaya veya o memedeki süt bitinceye kadar devam edilmelidir.
İlk günlerde anne sütü az gelebilir,gebelik hormonlarının yüksek seviyede olmasına bağlıdır ve normaldir,moralinizi bozmayın.Daha sonraki günlerde bol miktarda sütünüz gelecektir.Meme dokusu süt üretimini bebeğinin ihtiyacına göre ayarlar. Bebek emdikçe, onun ihtiyaçlarına paralel olarak, süt miktarı artar.
Emzirme Sıklığı ve Süresi:
Bebeğiniz her istediğinde onu emzirmelisiniz. İlk birkaç gün bebeğiniz emme konusunda isteksiz davranabilir. Bu dönemlerde bebeğiniz uyuyor olsa bile, mutlaka en geç 2.5-3 saatte bir bebeğinizi emzirmeye çalışın. İlk zamanlarda bebeğinizin mide hacmi küçük olduğu için (yaklaşık 35-50 ml = yarım fincan kadar), çabuk doyar ama çabuk acıkır. İleri günlerde, mide hacmi büyüdükçe, acıkma ve dolayısıyla emzirme aralığı da uzayacaktır. İkinci ayın sonunda artık bebeğiniz 4-5 saatte bir acıkacaktır.
Emzirme Tekniği:
Bebeğinizi farklı pozisyonlarda emzirebilirsiniz. İlk birkaç gün yatar vaziyette, bebeğinizi size paralel bir şekilde yanınıza yatırarak emzirebilirsiniz. Daha sonraki dönemlerde oturarak emzirmek size daha rahat gelecektir.Değişik pozisyonlarda emzirmek memenin farklı bölgelerindeki sütün akmasını kolaylaştırır.
İlk zamanlarda siz ve bebeğiniz emzirme konusunda acemilikler yaşayabilirsiniz ve bu canınızı sıkabilir.Bu konuda kendinize güvenin,zira pek çok kadın başta aynı sıkıntıları yaşamaktadır.Siz ve bebeğiniz birbirinizi tanıdıkça emzirme seansları daha keyif verici olacaktır.
Emzirmeye başlamadan önce ellerinizi yıkayın. Rahat ve sırtınızı destekleyen bir koltuğa oturun. Kucağınıza yumuşak bir yastık koyup, bebeğinizi üzerine yatırın. Emzirdiğiniz taraftaki kolunuzla bebeğinizi başından ve sırtından destekleyin. Diğer elinizle meme başını bebeğinize verin.Eğer bebeğiniz emmeye pek istekli görünmüyorsa,meme başını bebeğinizin yanaklarına ya da çenesine dokundurarak emme refleksini uyarabilirsiniz. Bebeğiniz emerken, siz de memenize parmaklarınızla hafif baskı yaparak süt akışını kolaylaştırabilirsiniz.Baş parmağınızla memeyi üstten tutarken,diğer dört parmağınızla alttan destekleyin.Meme başını makas tarzında işaret ve orta parmağınız arasına almaktan kaçının,çünkü bu pozisyonda süt rahat akamaz. Emme esnasında, bebeğinizin meme başını (areola denen kahverenkli kısmı) iyi kavramasını sağlayın.Eğer bebeğiniz sadece meme başını tutuyorsa,süt akışı tam olmaz ve bebeğiniz doymadığı için huzursuzlanır ve bir süre sonra emmeyi reddedebilir.Ayrıca kısa sürede meme başı çatlakları kaçınılmazdır.Bebeğinizi emme esnasında gözleyin; ağzı tam açık, areola büyük oranda bebeğin ağzı ile kapanmış ve bebeğin alt dudağı dışa doğru dönükse emzirmeyi doğru yapıyorsunuz demektir.Ama bebeğin dudakları büzüşmüş şekilde ise ve areola görünüyorsa doğru kavramayı sağlayın. Emzirme esmasında bebeğinizin gözlerine bakmayı ve onunla konuşmayı da ihmal etmeyin.
Bebeğiniz memeyi tamamen bırakana dek emzirmeye devam edin.Eğer o memedeki sütünüz bitmiş ve bebeğiniz halen emmek istiyorsa diğer memeye geçin.Genelde bebekler ilk emdikleri memeden ihtiyaçlarının %90’ını karşılarlar.Diğer memeyi ise tamamen boşaltamadıkları için bir sonraki emzirmede öncelik son emzirilen memenin olmalıdır.
Emzirme bitiminde bebeğinizi omzunuza veya dizinize yatırarak,sırtına yapacağınız masajla veya küçük küçük vurarak gazını çıkartın.Bu esnada bir miktar sütü geri çıkartabilir,elbiselerinizi koruyun J .
Eğer meme başı çökükse, moralinizi bozmayın, bu birkaç gün içinde düzelecektir. Bebeğin emebilmesi için mutlaka meme başına ihtiyacı yoktur,önemli olan bebeğin memeyi kavramasıdır,meme başını değil.Zorlanıyorsanız,emzirme esnasında yapay meme başlarını kullanabilirsiniz.
Bebeğinizi doyuncaya kadar veya o meme tamamen boşalıncaya kadar emzirmeye devam edin. Ama boşalan memeyi emmesine veya emme esnasında uyuyakalmasına izin vermeyin. Zira meme başının uzun süre bebeğin tükrüğü ile karşı karşıya kalması, meme başında çatlak,yara ve enfeksiyonlara neden olur. Böyle durumlarda, bebeğiniz doymuşsa parmağınızı bebeğinizin dudakların yanından ağzına sokarak, memeden ayırın. Emzirme bittikten sonra, meme başını günde birkaç kez temiz bir su ile silin (sabun ya da karbonatlı su kullanmayın) ve kuruduktan sonra size reçete edilen kremi sürün.Dilerseniz emzirme bitiminde meme ucundaki sütü,meme başına yayarak kapayabilirsiniz. Sütyeninizin içine, süt sızıntısını önlemek için, meme tamponu koyun. Ayrıca göğüslerinizi günde 5-10 dakika havalandırın ve mümkünse güneş ışığı gördürün.
Bebeğinizin yanlış pozisyonlarda emzirilmesi meme başı çatlaklarına yol açacağı için,bu durumda emzirme teknik ve pozisyonlarınızı yeniden gözden geçirin.
Emzirme konusunda karşılaşacağınız problemler karşısında asla pes edip,emzirmekten vazgeçmeyin.Kendinize güvenin ve bu işi yapabileceğinize inanın.
Sütün Sağılması ve Saklanması:
Sütünüzün fazla olduğu zamanlarda veya çalışıyorsanız, sizin evde olmadığınız zamanlarda bebeğinize verilmek üzere sütünüzü sağıp,buzdolabında muhafaza edebilirsiniz.Sağma esnasında (sütü daha sonra kullanacaksanız) lastik pompaları kullanmayın,zira bunlar hijyenik olmayıp,mikrop barındırabilirler.Onun yerine sütünüzü bir bardak içine direkt olarak sağabilirsiniz ya da sağma pompalarını kullanabilirsiniz.Anne sütü tazeliğini buzdolabında 24 saat,buzlukda 1 ay ve derin dondurucuda 6 ay korur.
Sütünüzün Yeterliliğini Nasıl Anlarsınız?:
Bunu anlamanın pratikte iki yolu vardır:Bebeğinizin kilo alışı ve idrar sıklığı. Eğer bebeğiniz normal kilo artışını gösteriyorsa (ayda en az 600-700 gr) sütünüz yeterli demektir.Diğer yöntemde ise,bebeğiniz günde 8-12 kez idrarını yapıyorsa bu yeterli emdiğini, 4-6’nın altında ise yeterli olmadığını ifade eder.