DOĞUM SONRASI VÜCUT BAKIMI

Yaklaşık 40 hafta süren gebeliğiniz boyunca vücudunuzda bir çok değişiklik oldu. Bu değişiklikler bebeğin gelişimini sağladı ve sizi doğuma hazırladı.
Doğum ile gebeliğinizin önemli bir bölümü tamamlandı. Ancak daha herşey bitmedi. Bundan sonra sizin bebeğinize psikolojik ve fiziksel olarak yardımcı olabilecek hale gelebilmenizi sağlayacak lohusalık dediğimiz bir dönem başlıyor. Bu dönem yaklaşık 6-8 hafta sürer.

Doğumdan hemen sonra…
Doğumdan sonraki saatler sağlığınız için önemlidir. Bu dönemde dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. Sağlık görevlilerinin sizi sık sık izlemesi gerekir. Tansiyonunuz, nabzınız, kanama miktarınız kontrol edilmelidir. Aşırı kanama, halsizlik, baygınlık hissi ve uyuklamaya yol açar. Bu durumda hemen hekiminiz uyarılmalıdır. Uterus özellikle zor doğumlar sonrası tam toparlanamayabilir ve zaman zaman gevşer. Bu durum bir anda aşırı kanamaya neden olur. Bu nedenle doğum sonrası ilk altı saat damardan serum verilmesi uygundur. Bu hem kaybettiğiniz sıvıları yerine koyar, hem de damar yolunun açık kalmasını sağlar. İlk altı saat içinde idrarınızı yapmanız gerekir. Yapamazsanız sonda ile alınmasına izin verin. Biriken idrar kanamalarınızın artmasına neden olur.
Kan grubunuzdan tam emin değilseniz doğumdan sonra tekrar baktırın. Kan grubu negatif olan Anne’lerin bebeğinin kan grubuna bakılır. Bebek pozitifse Anne’ye kan uyuşmazlığına karşı koruyucu iğne yapılır. Bu iğne bir dahaki bebeğin kan uyuşmazlığından etkilenmesini önler. Bu dönemde tıbbi yardım ve bakım gerektiren birçok olay yaşanır.

Uterus hızla küçülüyor…
Plasenta çıkar çıkmaz dölyatağı küçülür, sertleşir. Göbeğinizin altında sert bir kitle olarak ele gelir. Bu kitle 3 hafta içinde yavaş yavaş küçülerek kemik çatının içine girer ve elinize gelmez.İlk 3 gün içinde son ağrısı dediğimiz ağrıları hissedersiniz. Özellikle emzirmeden sonra duyduğunuz bu ağrılara kasılan ve küçülmeye çalışan döl yatağınız neden olur.Hamilelikte ağırlığı 10 kat artan döl yatağınızın küçülmesi sırasında löşi dediğimiz akıntınız olur. Bu akıntı önce kırmızı, sonra sırasıyla pembe, sarı ve beyaz kremsi renk alarak 3-6 hafta süresince devam eder.İlk bir kaç gün kanlı akıntı vardır.
2-3 hafta sarı sulu akıntı olur.Daha sonra akıntınız koyulaşır. Sarı yeşil renk alır. En geç 5 haftada akıntı kesilir.Eğer akıntınızın rengi koyulaşır ve kötü kokulu olursa bir iltihap söz konusu olabilir. Böyle bir durumda hekiminize haber vermelisiniz.Doğumdan sonraki ilk 24 saat içinde biraz ateşiniz çıkabilir. Bunun nedeni doğum sırasında kaybettiğiniz sıvıdır. Bu nedenle doğumdan sonra bol sıvı gıdalar almaya başlamalısınız. Hamilelik sırasında vücudunuzda biriken sıvı ilk günlerde hızla azalmaya başlar. Özellikle sık idrara çıkarak ve terleyerek bu sıvıyı kaybedersiniz.

Evde bakım…
Eve gidince kendinizi iyi hissetseniz de bol bol dinlenmelisiniz. Yatmalısınız. Sık sık idrar yapmanız yararlıdır. Böylece idrar yolları enfeksiyonu riski azalır.
Eve gider gitmez duş alabilirsiniz. Duşu ayakta alın ve kese yapmayın.
2 hafta sonra sokağa çıkabilirsiniz.
3 hafta sonra ev işlerini yapmaya başlayabilirsiniz. Ancak ağır şeyler kaldırmayın ve ağır temizlikler yapmayın.
Kabızlık ve temizlik…
İlk 2 gün geçici bir kabızlık olabilir. Daha fazla sürerse hekiminize danışmanız uygun olur.
Normal doğum yapmışsanız vajen girişinde epizyotomi kesisinin dikişleri vardır. Bu dikişlerinizin mikrop kapmaması gerekir. Mikrop kapma riski daha çok büyük tuvaletinizi yaptıktan sonra olur. Bu nedenle her tuvaletten sonra size verilen mikrop öldürücü sıvı ile vajen ağzını ve makatınızı önden arkaya doğru silmeniz gerekir. Sezaryan ile doğum yapanların da bu temizlemeyi yapmaları yararlıdır. Çünkü rahimden içeri girebilecek mikroplar dölyatağında iltihaplanmalara neden olabilir.
Bu dikişler ya da hamilelik sırasında oluşmuş basurlar vajen ağzında ve makatınızda ağrı yapabilir. Bu durumda günde iki kez 15 dakika süreli ılık hafif tuzlu suda oturmak yararlıdır. Bunun için 1 tencere suyu kaynatıp ılıtın ve içine bir çorba kaşığı tuz koyun. Yassı plastik bir kaba suyu koyarak içine oturun. Oturma sırasında makatınızı ve vajeninizi hafif hafif sıkın ve gevşetin.
Sezaryenle doğum yapmışsanız böyle sorununuz olmayacak. Ancak karnınızdaki dikişler biraz gerginlik ve ağrı yapar. Bu durumda dikişlerinizi kolonya ile ıslatın.

Duygusal Değişiklikler
Doğumun bitmiş olması ve sağlıklı bir bebeğe kavuşmuş olmanız siz de büyük bir rahatlamaya neden olur. Çok sevinçlisinizdir. Ona dokunmak kucaklamak istersiniz. Hiç çekinmeyin bol bol kucağınızda tutun onu. Bazen ona dokunmaktan korkabilirsiniz. Ancak bu duygu geçicidir. Üzülmeye gerek yok.
Bazen doğumdan sonraki ilk haftada Anne de hafif huy değişiklikleri ve ağlama nöbetleri olabilir. İlk doğumlardan sonra daha sık görülür.
Doğumdan sonraki ilk hafta içinde fırsat buldukça uyuyun. Boş zamanlarınızı hamilelik sırasında yapamadığınız işleri yapıp yetiştirme amacı ile yorularak geçirmeyin. Şu sıralar sizin gereksinme duyduğunuz tek şey dinlenmedir. Doğumdan sonra vücudunuza baktığınızda şaşıracaksınız. Karnınız küçülmüştür, memeleriniz kocaman, bacaklarınız ise kalın gelebilir. Doğumdan sonraki ilk günde hafif egzersizlerle başlayıp bunları yavaş yavaş arttırırsanız vücudunuz doğum öncesi formuna girecektir.

Doğum sonrası sancıları:
Doğumdan sonraki ilk günlerde ağrı duyabilirsiniz. Aklınıza takılan her şeyi doktorunuza yada hemşirenize sormalısınız. İlk günlerde özellikle emzirirken kasığınıza vuran ağrılar olabilir. Bunun nedeni, memeden uyarılan refleksle, rahmin eski haline dönmek için yaptığı kasılmalardır.Bunlar vücudunuzun normale dönmekte olduğunu gösterir. Bu ağrılar günler sürebilir. Kasılmalar çok şiddetli ise ağrı kesici alabilirsiniz.
İdrara çıkma:
Hamilelikte toplanan fazla suyu atmak için ilk günlerde sık idrara çıkma normaldir. Başlangıçta idrar yapmakta zorlanabilirsiniz, ancak doğumdan hemen sonra idrarınızı yapmaya çalışmalısınız. İdrarınızın gelmesi için kalkıp dolaşın. Ilık suda oturun, idrar steril olduğundan suya bırakabilirsiniz. Daha sonra yıkanın. Dikişleriniz varsa buradaki batma hissini gidermek için idrar yaparken dikişlerin üzerine ılık su dökebilirsiniz.

Kanama:
Doğumdan sonra en az iki hafta boyunca kanamanız olabilir. Bebeğinizi emziriyorsanız kanama daha çabuk sona erer. Başlangıçta kanama açık renkli ve çokçadır. Gittikçe azalarak rengi koyulaşır. İlk adete kadar kanama devam edebilir. Bunun için hijyenik kadın bağı kullanabilirsiniz. Hastalık etkenleri taşıma olasılığı nedeni ile içe yerleştirilen tamponlar önerilmez.

Bağırsaklar:
Doğumdan sonra bir iki gün tuvalete çıkma gereksinimi duymayabilirsiniz. Doğumdan sonra ne kadar erken ayağa kalkıp yürürseniz bağırsak hareketleri de o kadar çabuk başlar. Bol su içip lifli besinler yiyin. Tuvalete gitme hissi geldiğinde hiç beklemeyin, ancak tuvalette kendinizi zorlamayın, ıkınmayın. Tuvaletinizi yaparken dikişlerinizin açılma olasılığı düşüktür, ama yinede üzerine temiz bir bez ile bastırabilirsiniz.

Dikişler:
Dikişler ilk günlerde ağrı yapabilir. Çoğu dikiş bir hafta içinde erir, dışta kalanlar düşebilir. İyileştirmeyi hızlandırmak için doğumdan hemen sonra pelvis kaslarını çalıştırıcı egzersizleri uygulayın. Ilık su içinde oturarak dikişleri temiz tutun. Yıkadıktan sonra iyice kurulayın.Bu amaçla ılık hava üfleyen saç kurutucu kullanabilirsiniz. Dikiş alanına buz torbası koyarak acıyı hafifletebilirsiniz.