DIŞ GEBELİK

Dış gebelik, her 100 gebelikten birini etkileyen, sık görülen ve ölüme sebep olabilecek bir durumdur. Bu, döllenen yumurta, rahimin dışına yerleşirse, oluşan bir durumdur. Gebelik ilerledikçe, ağrıya ve kanamalara sebep olur. Tüplerin kırılmasına ve kanamalara sebep olabilir, ve eğer, yeterince çabuk tedavi edilmezse, annede kalp yetmezliğine ve ölüme sebep olabilir.

Dış gebeliğe neler sebep olur?
Yumurta genelde, 4-5 gün içinde yumurtalıktan aşağıya, rahme doğru ilerler ve döllendikten 6-7 gün sonra buraya yerleşir. Dış gebeliğin en sık rastlanan nedeni, fallop tüplerinde, daralmaya veya tıkanmaya sebep olan bir zedelenmedir. Aynı zamanda, normalde, kasılıp döllenmiş yumurtayı rahme götüren tüpün duvarında da bir sorun olabilir. Apandisit veya kadın hastalıkları gibi sorunlar, tüpte kıvrımlar ve yapışmalara sebep olabilecek zararlar verir, böylece, yumurtanın geçişini geciktirip, tüpte yerleşmesine sebep olabilirler. Ancak, birçok durumda yumurtanın neden tüpte yerleştiği bilinmemektedir.
Olası sonuçlar nedir?
Birçok durumda dış gebelik, yeni bir regli dönemi gelmeden veya çok az belirtilerle veya ağrı ve kanama şeklinde belirtilerle, düşer ve çabuk ölür. Bu gibi durumlarda, dış gebelik nadiren teşhis edilir ve bunun bir düşük olduğu sanılır. Bu durumlarda yapılacak bir şey yoktur.

Eğer, dış gebelik devam ederse, tüpün ince duvarları gerilecek ve karın ağrılarına sebep verecektir. Bu durumlarda kanama olabilir. Gebelik geliştikçe, tüp yırtılabilir ve ciddi kanamalara, ağrılara ve kendinden geçmeye sebep olabilir.

Bunlar olmadan, normal gebelik hormonlarının gerekli hızda artıp artmadığına bakılarak, kan testi ile, dış gebeliği tespit etmek mümkündür.

Belirtiler nelerdir?
Karın ağrısı olan, doğum yapma yaşına gelmiş, cinsel açıdan aktif olan her kadın, aksi tespit edilmediği sürece, dış gebelik yaşıyor olabilir. Sancı aniden başlamış olabilir ve kanama olabilir veya olmayabilir. Vakaların çoğu, gebeliğin 4 ile 10uncu haftası arasında, aşağıdaki belirtileri gösterir:

Tek taraflı karın sancısı
Bu devamlı ve çok fazla olabilir, ancak dış gebeliğin olduğu tarafta olmayabilir.

Omuz başı ağrısı
Bu, iç kanama sonucu diyaframın rahatsız olmasından dolayı olur.
Hamilelik testi
Test sonucu olumlu olabilir, ancak olmayabilir de. Bazen, bundan emin olmak için daha detaylı kan testi gerekebilir.

Anormal kanamalar
Kadın hamile olduğunu bilmiyor olabilir, ve olağan dışı bir regli yaşayabilir. Spiral taktırmış olabilir. Kanama her zamankinden fazla veya daha hafif olabilir veya daha uzun sürebilir. Bu kanama regli kanamasına benzemez, koyu renklidir ve daha suludur, bazen kuru erik suyuna benzetilir.

Gelmeyen veya geciken regliler
Hamilelikten şüphelenilebilir veya hamilelik belirtileri görülebilir, örneğin: mide bulantısı, göğüs ağrısı veya karında şişkinlik gibi, ancak kanama görülmeyebilir.

İdrar veya bağırsak sorunları
Tuvalete gitmek ağrılı olabilir.

Yığılma bayılma
Başınız dönebilir veya bayılabilirsiniz, bu duygu aynı zamanda sanki bir şey çok yanlışmış gibi bir duygu ile beraber olur. Başka belirtiler olan, renk solması, nabzın hızlanması, kusma, ishal ve tansiyonun düşmesi de tecrübe edilebilir.

Nasıl başa çıklabilir?
Eğer, dış gebelikten şüpheleniliyorsa, kadın hastaneye götürülmelidir. Hastanede ultrason ve kan testi yapılır. Eğer, ultrason boş bir rahim gösteriyorsa, ancak, hamilelik testi olumlu ise, düşük veya hamileliğin erken zamanları olmasının dışında, dış gebelik büyük bir olasılıktır. En kesin sonuçlu ultrason, vajina içinden bir tüple yapılır, ancak, dış gebeliği her zaman ultrasonda görmek mümkün değildir. Eğer, kadın kendini iyi hissediyorsa ve sancısı yoksa, iki veya üç gün boyunca sürekli yapılacak bir hormon kan testi, dış gebelik olup olmadığını tespit edebilir. Eğer, şüphe yüksekse, veya kadının belirtileri kötüye giderse, tüpleri incelemek için bir laparoskopi yapılır. Eğer, teşhis barizse, dış gebeliği almak için bir ameliyat ve kaybedilen kanı telafi etmek için kan nakli yapılması gereklidir.

Eğer, tüp yırtılmadan, erken teşhis ve gerekli şartlar sağlanabilirse, daha az drastik müdahale gerekir. Keyhole (anahtar deliği) ameliyatı veya ilaçla tedavi, daha hızlı iyileşmeyi sağlar ve kadının gelecekte hamile kalabilme şansını arttırır. Unutmayın hamileliğiniz dış gebelikse, bebeğin yaşama şansı kesinlikle olmaz. Bu tedaviler, annenin en az zarar görmesini sağlamak içindir.

Tüp yırtılmadan önce, doktorun laparoskopi kullanarak, tüpü zedelemeden, tüpü kesip gebeliği alması mümkündür.
Alternatif olarak, metotexate adlı, dölü öldüren bir ilaç kullanılabilir. Bu ultrason altında veya bir iğnenin laparoskopik yardımıyla direk olarak döle veya fallop tüpüne zarar vermeden, kan dolaşımı yoluyla döle ulaşmak üzere bir kasa enjekte edilebilir.
Tabiî ki, bu tedaviler, uzman profesyonel yetenekler, ultrason ve etkili labrotuar testlerine bağlıdır. Aynı zamanda, araştırma ve değerlendirmeye tabi oldukları için, her yerde bulunmazlar.
Kimler risk altındadır?
Doğum yapma yaşına gelmiş, cinsel açıdan aktif her kadında dış gebelik görülme olasılığı vardır. Ancak, eğer aşağıdakileri yaşadıysanız, dış gebelik olma ihtimaliniz artabilir:

Kadın hastalıkları
Eğer, fallop tüplerinin enfekte olduğu, sancılı kadın hastalıklarıyla ilgili bir geçmişiniz varsa, (örneğin, klamdiya trakomatis – en yaygın bulaşıcı cinsel ve belirti göstermeyen bir hastalık). Klamdiya hakkında daha fazla bilgi edinin.
Endometriosis
Sezeryan, apandisit ameliyatı veya dış gebelik gibi, daha önce yapılmış herhangi bir karın ameliyatı riski arttırabilir.

Spiral takılması
Spiral rahimde olabilecek bir hamileliği önler ancak, tüpte oluşabilecek bir hamileliği önlemekte çok etkili değildir.

Eğer projesteron alıyorsanız- sadece doğum kontrol hapı şeklinde (mini doğum kontrol hapı)
Sadece doğum kontrol – projestoren, hapları tüpün hareketini değiştirebilir ve bunun da, az da olsa, dış gebelik ihtimalini arttırdığı düşünülmektedir.

Daha sonraki hamilelikler?
Kadının tüplerinden birinin yırtılması veya alınması, normal yumurtlamasına engel değildir, ancak hamile kalma şansı yarı yarıya düşecektir.

Dış gebeliğin tekrar etme olasılığı % 7 – 10 arasındadır ve bu da yapılan ameliyatın ne tip bir ameliyat olduğuna ve kalan tüpelere verilen zararın ne kadar olduğuna bağlıdır. Fallop tüplerinden birisi zarar gördüyse (örneğin yapışmadan dolayı) diğer, ikinci tüpün de zarar görmüş olma ihtimali fazladır. Bu, sadece hamile kalma şansı normalden daha az anlamında olmakla kalmaz, aynı zamanda bir dış gebeliğin tekrar etme ihtimalini de daha fazlaya çıkarır. Spiralle ilgili vakalarda ise, eğer, spiral çıkarılırsa, gelecekte dış gebelik ihtimali artmaz.

Sonraki hamileliğimde ne yapabilirim?
Her durumda, daha önce dış gebelik geçirmiş bir kadın hamile kaldığından şüphelenir şüphelenmez, yakın gözleme alınmak üzere doktorunu haberdar etmelidir. Benzer olarak, eğer, reglisi gecikirse, kanaması normalden farklı olursa veya anormal karın sancısı olursa, doktora görünmeli ve doktora gerekirse, daha önceki dış gebeliği hatırlatmalıdırlar.

Duygularınız
Dış gebelik, çok hasar veren bir deneyim olabilir; genelde büyük bir ameliyat sonrası iyileşme döneminde olursunuz; kaybettiğiniz bir bebek ve bazen da azalan hamile kalma şansınızın verdiği üzüntü ile yüz yüze kalabilirsiniz; belki de hamile olduğunuzdan haberinizin bile olmadığı bir zamanda.

Kaybınızı takip eden haftalar ve aylar boyunca duygularınız çok farklılıklar gösterebilir. Acıdan kurtulduğunuza ve hayatta olduğunuza çok sevinebilir ama aynı zamanda kaybınıza da çok üzülebilirsiniz. Ameliyat masasına, bu duruma psikolojik olarak alışmaya vakit kalmadan yatırılmış olma ihtimaliniz çok fazladır. Olanların çoğu sizin kontrolünüz dışında olmuştur, ve sizi şokta bırakabilir.

Eğer, size olay tıbbi olarak açıklanmadıysa, sebebini anlamaya çalışabilir ve hatta kendinizi suçlayabilirsiniz. Bu anlayışla karşılanan bir etkidir ancak, sizin sağlığınız açısından, bu olaya sizin sebep olmadığınızı anlamanız çok önemlidir.

Aniden yok olan hamileliğiniz, hormonlarınızı bozar ve bu da kendinizi çok hassas ve bunalımlı hissetmenize neden olabilir.

Aniden biten bir hamileliğin ve bir ameliyatın, aile hayatına getireceği stresi ve baskıyı anlamak zor değildir.

Eşinizin duyguları
Dış gebeliğin sonuçları, bir ilişkiye çok büyük baskılar getirebilir. Bu olay eşinizle sizin daha yakın olmanıza sebep olabilirken, diğer yandan da, eşiniz sizin duygularınızı anlamayabilir ve size destek olamayabilir.

Birçok erkek duygularını göstermekte zorlanabilir ve yardım edemediğinden dolayı kendini çaresiz hissedebilir ancak unutmayın eşiniz de olanlardan dolayı acı çekiyordur. Elbette sizin sağlığınız eşinizin ilk endişesidir, bu yüzden de duygularını kendine saklayıp sizin için güçlü olamaya çalışabilir. Ancak, bu günkü toplumumuzda, erkek veya kadın olsun herkesin duygularını ifade etmesi doğal karşılanır, siz de eşinize duygularını göstermesine ve yasını tutmasına destek olmaya çalışmalısınız.

Gelecek
Yeniden hamile kalmaya çalışmadan önce kendinize, fiziksel ve duygusal açıdan iyileşme fırsatı tanımalısınız. Doktorlar genelde, vücudunuzun dinlenmesi için üç ay kadar beklemenizi tavsiye ederler. Dış gebelik sonrası, herkesin duyguları farklılık gösterir; bazı kadınlar hemen tekrar hamile kalmak isterken, bazıları hamilelik fikrini korkunç bulurlar ve yeni bir hamileliğin stresine dayanamayacaklarını hissederler.

Unutmayın, yeni bir dış gebelik düşüncesi ne kadar korkunç olursa olsun, normal bir hamilelik yaşama şansınız çok daha fazladır.