Siyasî evlilikler

Irak Selçuklu Hükümdarı Süleymanşah (1160-1161)’m eşi olarak Harezmşah’ın kız kardeşi zikredilmekte, ancak bu evlilikten bahseden kaynak bu hatu­nun ismini vermemektedir. Tarih bakı­mından bu Harezmli hatun, muhteme­len İl-Arslan’ın kız kardeşi olabilir.

Mazenderan’da hüküm süren Isfehbed Hüsâm ed-Devle Ardeşir (1171-1205), Sultan Tekiş’in kızı Şah Hatun ile evlenmek istedi. Gelinin yaşı küçük olduğu için üç-dört yıl bekledikten sonra bu evlilik gerçekleşti. Damat bu süreden sonra bin Nişabûr altım, çeşitli kumaş­lar ve mücevherat gibi kıymetli hediye­ler ile bir heyet gönderdi. Bu evlilik tak­riben 1181-82 yıllarında olmuş ve gelin Mazenderan’a götürülerek burada dört ay süren şenlikler yapılmıştı. Alâ’ed-Dîn Muhammed’in eşlerinden biri ise Ayçiçek Hatun’dut Bu hatun Celâl ed-Dîn Harezmşah’m annesi idi. Salgurlu Atabeyi Sa’d b. Zengî bir savaş sonrası Alâ’ed-Dîn Muhammed’e esir düştü (614/1217-18). Sultan Muhammed daha sonra onu affetti ve iki taraf arasında bir anlaşma yapıldı. Ayrıca Sa’d b. Zen­gî, Terken Hatun’un ailesinden bir kız üe evlendirildi. Sultan Muhammed de Sa’d’m kızı Melike Hatun’u oğlu Celâl ed-Dîn için istemişti. Celâl ed-Dîn Harezmşah ise ülkesinden kaçtıktan sonra gittiği yerlerde bazı siyasî evlilikler yap­mıştı. O Hindistan’da iken Kokar haki­mi Ray Kokar Sangın’m kızı ile evlendi. Yine Hindistan’daki Delhi’nin Türk hü­kümdarı Şems ed-Dîn İltutmış, Celâl ed-Dîn’i oyalamak için kendi kızı ile evlen­dirmek istemişti. Celâl ed-Dîn daha son­ra Hindistan’dan Kirman’a geçti, ora­dan da Fars’a yürüdü. Celâl ed-Dîn Fars hakimi Atabey Sa’d’dan kızım istedi. Daha önce de arada verilmiş bir söz bulunmakta idi. Neticede Sultan Celâl ed-Dîn ile Melike Hatun arasındaki izdivaç gerçekleşti (1224).

Celâl ed-Dîn aynı isimde başka bir hatun ile de evlenmişti. Bu da son Selçuklu sultam Tuğrul’un kı­zı ve Atabey Özbek’in karısı olan Melike Hatun idi (1125). Öte taraftan Sultan Alâ’ ed-Dîn Muhammed’in kızı Han Me­lik ile Karahanlılardan Sultan Osman’­ın Gürgenc’de evlendiklerini daha önce zikretmiştik.