Omurilik Eğriliği-Skolyoz

Ergenlik öncesi ya da erken ergenlik döneminde omurganın yana doğru açılmasıyla ortaya çıkan skolyoz hastalığı (omurga eğriliği) Türkiye’de her 10 kişiden birinde görülüyor. Erken teşhis durumunda tedavisi mümkün olan bu hastalığın kader olmaktan çıkarılması için Avrupa ve Amerika’daki gibi okul tarama programları uygulanması gerekiyor.
Skolyoz, yetişme çağındaki çocukların geleceğini tehdit eden bir hastalık. Skolyozun önlenmesi için okullarda yapılacak sağlık taramaları çok önem taşıyor. Hastalığın belirlenmesi için uzman bir hekimin 30 saniyelik muayenesi yeterli oluyor. Hastalık erken belirlendiğinde tedavisinde yüzde 100’e varan bir başarı sağlanıyor. Ancak zamanında teşhis edilemeyen omurga eğrilikleri ilerlemişse, çocukların normal gelişimi engelleniyor. Erişkinlik döneminde; bel ve sırt ağrıları, kalp ve akciğer fonksiyon bozuklukları ortaya çıkıyor.
Skolyoz hastalığı yüzünden her 1000 kişiden 2 – 3’ünün aktif tedavi görmesi, her 1000 kişiden 1’inin de ameliyat olması gerekiyor. Skolyoz, dikkatli bir göz tarafından farkediliyor. Bu belirtiler şunları kapsıyor:

* Kalçalar ve omuz seviyeleri arasında eşitsizlik görülüyor.
* Kollar ile vücut arasındaki mesafenin eşitliği ve vücudun balansı bozuluyor.
* Baş bir yana, vücut bir yana savrulduğu için çocuklar bir bacaklarının daha uzun olduğu duygusuna kapılıyor.
* Kız çocuklarının eteğinin bir bölümü yukarı çekiyor.
* Göğüs kafesinde asimetri ve bir kürek kemiğinde tümsek gözlenebiliyor.
Bu şikayetle gelen hastalarda skolyoz olduğu ortaya çıkıyor.

Nedenler bilinmiyor

Skolyoza yol açan faktörlerin yüzde 80’i bilinmiyor. Skolyozların yüzde 20’si ise bazı ilerleyici kas ve sinir hastalıkları, kemiklerdeki doğumsal şekil bozukluğu ile iltihaplardan kaynaklanıyor. Kalıtımla geçtiği de biliniyor. Kız çocuklarında daha fazla görülen skolyozla ilgili ilginç bir bulgu da, hastalarda omurga eğriliği dışında hiçbir fiziksel sorun bulunmaması. Çocuklarda bütün fonksiyonlar normal işliyor ve başlangıçta hiçbir belirti vermiyor. Bu nedenle hastalık rahatlıkla atlanıyor. Ailelerin her zaman endişe ile baktığı çocukların ağır okul çantaları taşımaları ise skolyozda birincil derecede önemli olmuyor.

Teşhis nasıl konuluyor?

Skolyoz teşhisinde önce çocuğun fiziki muayenesi yapılıyor, daha sonra ise ayakta önden ve yandan filmleri çekiliyor. Omurgunın eğilme açısı belirleniyor. Tedavi bu açılara göre belirleniyor. Açılara göre yapılan tedavi şunları kapsıyor:
20 derecenin altı: Bol bol egzersiz, yüzme öneriliyor. Kızlar 14.5, erkekler ise 16.5 yaşına kadar izleniyor.
20 – 40 derecelik eğiklikler: Hastalara özel korseler veriliyor. Çelik ve plastik parçalardan oluşan bu korse gelişme çağı döneminde ortalama 2 – 3 yıl kullanılıyor. Omurganın eğikliğinin 30 derecenin altında tutulması büyük önem taşıyor.
40 derecenin üstü: Bu durumda hastanın ameliyat edilmesi gerekiyor. Son 12 yıldır geliştirilen ameliyat teknikleri ile omurga açılarak bel kemiğine metal çubuklar konuluyor. Bunlar da vida ve kancalarla omurgaya sabitleniyor, yani omurga bir lego gibi biçimlendiriliyor. Ameliyattan sonra hastalar hemen ayağa kalkabiliyor.

Normal vücut görünümü
* Kafa, kalçaların orta hizasında
* Omuzlar ve kürek kemikleri simetrik
* Kalça seviyeleri simetrik
* Kollar ve vücut arasında eşit mesafe
* Üst ve alt sırtın her iki tarafı simetrik

Muhtemel Skolyoz
* Kafa, kalçaların ortasından bir tarafa doğru yerleşmiş
* Bir omuz daha yüksek
* Bir kürek kemiği daha yüksekte durarak tümsek yaratmış
* Bir kalça daha belirgin
* Kollar ve vücut arasındaki mesafede eşitsizlik
* Göğüs kafesi ve / veya alt sırtın bir tarafı asimetrik