Okul ve Yeme Alışkanlığı

Yuva ve anaokullarının yanı sıra ilköğretim kurumlarında da yemek verilmesi yaygınlaşmakta, yemek listeleri genellikle beslenme uzmanları tarafından haftalık olarak hazırlanmaktadır. Yuva ya da okulda yenen öğle yemekleriyle evde yenen akşam yemeklerinin uyumlu olmasına dikkat edilmesi hem dengeli beslenmeye, hem de doğru beslenme alışkanlığının edinilmesine yardımcı olur.

Okullarda yemek vermenin yaygın­laştığı günümüzde beslenme planının iki amacı vardır:
1. Öğrenme çağındaki çocuğa temel beslenme bilgilerini ve beslenme ile sağlık arasındaki ilişkileri öğretmek. Sağlıklı olabilmek için yeterli ve denge­li beslenme alışkanlığı kazandırmak.
2. Eldeki olanakları en iyi biçimde kullanarak çocuğun yeterli ve dengeli beslenmesini sağlamak.
Bu amaçla çocukların okulda yiye­cekleri yemekleri önceden bilmek çok yararlıdır. Böylece okulda verilen ye­meklerle evdeki yemeklerin biribiriyle uyumlu olması, çocuğun dengeli ve ye­terli beslenmesi sağlanmış olur.
Çocuklar okuldaki doğru beslenme planı ile beslenmenin yalnızca kann do­yurmak anlamına gelmediğini, büyüme, gelişme, yaşamın sürdürülmesi ve sağlı­ğın korunması için besinlerin yeterli ve dengeli biçimde alınması gerektiğini öğrenirler. Beslenme bilgisi doğru bes­lenme alışkanlığını yaratan en önemli etkenlerden biridir.
Beslenme planının amacına ulaşa­bilmesi için aşağıdaki yolun izlenme­sinde büyük yarar vardır.

• Beslenme planını uzman kişiler hazır­lamalıdır. Yapılan planın anlamı öğret­menler aracılığıyla öğrencilere, yönetim aracılığıyla velilere aktarılmalıdır.
• Yaş gruplarına göre çocukların kalori ve besin gereksinimleri bilinmelidir.
• Çocuklara temel gıda grupları tanıtıl­malı, her grubun sağladığı yararlar, pi­şirme ve saklama yöntemlerine bağlı kayıplar öğretilmelidir.
• Temel gıda gruplarına Sağlıklı Ya­şam cildinin Dengeli Beslenme madde­sinde yer verilmiştir. Bu yiyecek ve içe­ceklerden yararlanırken dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır. Örneğin süt kakao ya da neskafeyle ka­rıştırılmamalıdır. Beş dakikadan fazla kaynatılan sütte vitamin kayıpları olur. 1. grupta beyaz ete öncelik verilmelidir.

Kuru baklagiller lifli (posalı) besinler olduklarından bağırsakların çalışmasın­da, kalp ve damar hastalıklarının önlen­mesinde yararlıdır. Çocuklara kurubaklagillerle beslenmenin önemi anlatılma­lı ve bu besinleri yeme alışkanlığı ka­zandırılmalıdır. Vitamin ve minerallerce zengin olan meyve ve sebzeler de lifli yiyeceklerdir. Çocuklara sebze ve salata yeme abşkanlığı verilmelidir.

• Temel gıda gruplarından her yaşta alınması gereken günlük miktarlar ko­nusunda veliler bilgilendirilmeli, ye­mek konusunda ısrar ve örnek göster­menin yanlış olduğu vurgulanmalıdır.
• Yemekhane ya da başka uygun yer­lerde hazırlanacak panolarda temel gı­da grupları ve alınacak miktarlar resim­lerle gösterilirse öğrenme kolaylaşa­caktır. Bu yaşlarda diş sağlığının önemi sürekli vurgulanmalıdır.

• Haftalık yemek listeleri dengeli bes­lenme temelinde hazırlanmalıdır. Yal­nızca çocukların hoşlanacağı yemekleri seçmek büyük hatadır.
• Okul dışında yiyecek tüketimi de okulda eksik kalan grup ve günlük alın­ması gereken miktarları tamamlayacak biçimde olmalıdır. Gerekli bilgileri alan aile ve öğrenci bu konularda zorluk çek­meyecektir.
• Öğün aralarında yalnızca meyve ve az yağlı unlu yiyeceklerin yenmesi öğ­retilmelidir.
Çocukların beslenmesinde alman ka­lori miktarı çok önemlidir. Örneğin, se­kiz yaşında orta derecede hareketli bir çocuk günde yaklaşık 2 bin kalori alma­lıdır. Günümüzde protein alımında mik­tar kadar kaynak da önemli sayılmakta­dır. Hayvansal gıdalardan alınan prote­inle, baklagillerden alınan proteinden