Hamilelikte Fetal Büyüme
Rahim İçi Gelişme Geriliği (RİGG): Hamileliklerin ortalama yüzde 3 ila 5’inde, bebeklerde, doğum zamanına, hamilelikyaşına göre küçük olan veya plasenta yetersizliği olarak da bilinen gelişme geriliği görülmektedir. Rahim içi gelişme geriliği, bebeğin doğumdaki kilosunun hamilelik yaşına göre olması gerekenin 5. sentil altında olması olarak tanımlanabilir. RİGG doğum öncesi ölüme neden olan en önemli (Prematürite ve doğumsal anormalliklerden sonra) üçüncü bozukluktur. Bu yüzden doğum öncesi tetkikler sırasında RİGG riski altında olan bebekler teşhis edilmeye çalışılmaktadır.
RİGG Nedenleri:
• Genel etkenler arasında ırk, düşük sosyoekonomik statü, çok çocuk sahibi olmak, doğum öncesi eğitim almamak ve önceki bebekte açıklanamayan RİGG görülmesi bulunur.
• Annede bulunan sağlık sorunları arasında; hamilelik öncesinde annenin çok zayıf olması, hamilelikte 10 kg’dan az kilo almak ve kötü beslenme bulunmaktadır. Tüm dünyada sigara içmek RİGG’ne neden olan en önemli ve önlenebilir nedenler arasındadır. Alkol, amfetamin, eroin ve kokainin fetal gelişme üzerinde çok güçlü olumsuz etkileri vardır. RİGG’nin büyük oranda tekrarlama riski vardır bu da sorunun ailesel olabileceğini düşündürmektedir.
• RİGG görülen bebeklerin yüzde 5’inde Down Sendromu gibi kromozom anormallikleri veya kalpte, böbreklerde veya iskelette doğuştan anormallik bulunabilir. Simetrik rahim içi gelişme geriliği akla, her zaman, bebekte KIZAMIKÇIK, SİTOME-GALOVİRÜS, FRENGİ veya TOKSOPLAZMA gibi pnfpkivnntar niahilprpnini nptirmpliriir. Frenai ve toksoplazma, fetüse verilen zararı azaltmak için hamilelikte antibiyotiklerle tedavi edilebilmektedir.
• Bebeğe giden oksijen ve besinler azaldığı için plasentanın fonksiyonunu veya plasentaya kan akışını azaltan her türlü bozukluk RİGG’ne yol açabilir. Bu ilk zamanlarda plasentanın gelişiminde meydana gelen anormalliklerden veya hamileliğin son dönemlerinde plasentanın yeteri kadar çalışmamasını takiben oluşan kanama ve ayrılmadan kaynaklanabilir, iyi beslenmeyen veya temel bir tıbbi bozukluğu bulunan kadınlarda plasenta yetersizliği görülmesi olasıdır. RİGG ikiz hamileliklerin yüzde 20’sinde görülür ama bir bebeğin plasentadaki kan akışından yeterince faydalanamama riski olan tek yumurta ikizlerinde daha yaygındır.
RİGG Taraması: Bu hastalığın nedenlerine karşı uyanık olmak ve büyük risk altında olan anneleri belirlemek RİGG taramasının en önemli kısmıdır. Karın muayenelerinde bu rahatsızlığa sahip bebeklerin yüzde 30’u gözden kaçmaktadır ve hamileliklerin dörtte birinde adet tarihleri düzensizdir. Bu yüzden hamileliğin ilk üç aylık evresinde yapılan tarih saptama ultrasonu, özellikle daha sonra komplikasyonların görüldüğü gebelikler için taban ölçümlerini belirlemekte çok faydalıdır, ikinci ve üçüncü üç aylık evrede yapılan ardışık ultrasonlar, fetal büyüme sorunlarını belirlemenin ve asimetrik-simetrik gelişme geriliği ayrımı yapabilmenin en iyi yollarından biridir.
Eğer bebekte kromozom anormallikleri veya enfeksiyondan şüpheienilirse, tanının doğrulanabilmek için anneve amnivosentez veva enfeksiyon taraması yapılması önerilecektir. RİGG’nin şiddetini değerlendirmek için bebeğin beyin, kordon ve rahim damarlarına Doppler taraması yapılması da faydalı olabilir. Bebeğin sağlığına ilişkin yapılan tüm testler hamileliğin geri kalan kısmının nasıl izleneceğini etkiler.
RİGG Görülen Hamilelikte Yapılması Gerekenler: Eğer ardı ardına yapılan ultrasonlarda bebeğin gelişiminin durduğu, bebeğe giden sıvı oranı veya kan akışının azaldığı görülürse bebeği erken doğurtmayı düşünmek gerekebilir. Tabii ki bu sadece bebeğiniz rahim dışında yaşayabilecek duruma gelmişse ve doktorlar bebeğinizin dışarıda, rahim içinden daha iyi bakılacağına kanaat getiriyorsa mümkün olabilir.
RİGG durumunda, doğum sırasında fetal sıkıntı ve asfiksi görülme, bebeklerin düşük Apgar puanlarıyla doğma olasılığı yüksektir. Ciddi vakalarda doğum yöntemi olarak elektif sezaryen tercih edilebilir. Orta derecede RİGG’ne sahip bebeklerde, özellikle amniyotik sıvı miktarı azsa doğumun uyarılması gerekebilir. Eğer iyi bir şekilde idare edilirse RİGG olan bebekler normal şekilde doğabilmektedir. RİGG olan bebeklerde doğum sonrası komplikasyon görülmesi muhtemeldir ve hastalığın ciddiyetini değerlendirmek ve yeni doğan bebeğe gerekli müdahaleleri yapabilmek için doğum sırasında bir çocuk doktoru bulunur. Eğer RİGG doğumsal anormallik kaynaklı değilse ve hamileliğin ilk zamanlarında çok şiddetli değilse, bu rahatsızlığa sahip bebekler genellikle doğumdan sonra iyi bir şekilde toparlayabilmektedir.