Çoklu Doğumlar
Çoklu hamileliklerde, özellikle prematüre doğum, fetal büyüme geriliği, preeklampsi, anemi, plasentanın önde gelmesi ve ikiz transfüzyon sendromu gibi komplikasyonların görülme riski artmaktadır. Tek bebek doğumuna nazaran ikiz doğumlarda serebral palsi görülme oranı çok daha fazladır. Bunun sonucunda da, çoklu hamileliği olan kadınlar doğum öncesi kliniklerde daha yakından incelenmekte ve doğumun genellikle acil yardım imkânı bulunan hastanelerde yapılması planlanmaktadır. Hamilelik sorunsuz geçse bile, ikizlerin yüzde 50’si 37. haftadan önce prematüre olarak doğar ve çoğunun yoğun bakımda kalması gerekmektedir, ikizlerin, tek bebeklere oranla, gerçek doğum ağırlıkları ne olursa olsun daha küçük ve daha az gelişmiş olmaları, solunum ve beslenme konusunda doğumdan sonraki ilk haftalarda yardım almaları gerekmesi bunun başlıca nedenlerindendir.
İkiz Doğumları: Vajinal ikiz doğumunda en büyük kaygı ikinci bebeğin doğması konusundadır, ilk bebeğin başı aşağı bakıyor olmasına ve doğumun kendiliğinden başlayıp sorunsuz bir şekilde ilerlemesine karşılık, ilk bebek doğarken ikincisinin doğum kanalına inmeyle nasıl başa çıkacağını bilmek imkânsızdır. Hiçbir kadın ilk bebeğini normal vajinal yolla doğururken ikincisi için sezaryen gerektiğini duymaktan hoşlanmayacaktır. Bu yüzden ikiz ve üçüz hamileliklerin çoğu günümüzde sezaryenle doğmaktadır. Eğer doğum erken başlamışsa veya doğum sırasında komplikasyon çıkmışsa acil olarak başlatılabilir veya vajinal doğum risklerine karşı daha rahat olan planlı (elektif) sezaryen olabilir. Eğer anne veya bebekte, elektif sezaryeni yakın zamanda gerçekleştirmeyi gerektiren bir sorun yoksa, neonatal solunum problemlerinden kaçınmak için doğum, 37-38. haftalara ertelenebilir, ikizler için sezaryen planlanması gereken durumlar:
• Anne vajinal doğum yerine sezaryeni tercih ettiğinde.
• ilk gelen ikiz baş aşağı durmuyorsa.
• Ultrasonda plasentanın önde gelmesi teşhisi konduysa.
• Rahim içi gelişme geriliği (Bkz. S. 428) teşhisi konduysa.
• ikinci ikizin kilosunun ilkinden 500 gr daha fazla olduğu tahmin ediliyorsa.
• ikizlerin birinde veya her ikisinde fiziksel bir bozukluk varsa.
• ikiz transfüzyon sendromu görüldüğü durumlarda. Tek yumurta ikizlerinde görülen bu kan gelişi bozukluğunda, iki bebeğin paylaştığı plasentadaki kan damarları bir bebeğe diğerinden fazla kan sağladığı için ciddi sonuçlar doğurmakta ve daha küçük olan bebeği kurtarabilmek için genellikle erken doğum gerekli olmaktadır.
• Bebeklerin yapışık veya siyam ikizi olduğu durumlarda, ikizlerin hangi organları paylaştığına bağlı olarak doğum sonrasında ikizleri ayırmak için cerrahi müdahale gerekebilir.
ikiz hamilelik pek çok kadın için rahatsız ve zor geçtiği için, ilk gelen ikizin sefalik pozisyonda olduğu ikiz hamileliklerde uyarma yöntemi 37-38. haftalarda yapılabilmektedir. Bu haftalardan itibaren komplikasyon oluşma riski artmaktadır. Yakın zamanda yapılan çalışmalar doğumun 37. haftada uyarmasının (indüksiyon), acil sezaryen oranını artırmadığını ve sağlıklı bebek dünyaya gelme ihtimalini azaltmadığını göstermektedir.
Vajinal Yolla İkiz Doğumu: Eğer ikizlerinizi vajinal yolla doğurmayı planlıyorsanız, son kontrollerinizden itibaren bir değişiklik olup olmadığına bakmak için doğumdan önce kontrol edilmeniz gerekecektir. Doğum bölümü çalışanları iki bebeği de inceleyerek konumlarına ve boyutlarına bakmak için ultrason yapacaktır. Eğer önceki bir sezaryenden veya ameliyattan dolayı rahimde bir yara iziniz varsa, ilk ikizin sefalik pozisyonda olması durumunda vajinal doğum mümkün olabilmektedir. İkiz doğumlarda doğum ekibi oldukça kalabalık olduğu için (Bir veya birden fazla kadın doğum uzmanı, anestezi uzmanı, iki ebe ve iki çocuk doktoru), normalden daha büyük ve acil prosedürler uygulanması için gerekli donanımlı bir doğum odasında olacaksınız. Acil sezaryen uygulanması gerektiğinde kolaylık sağlaması için size epidural anestezi yapılmasını önereceklerdir. Arkadan gelen ikizin ters durması durumunda bebeğin çevrilmesi gerektiği için, ikinci aşamada pidural blok büyük önem taşımaktadır. Doğum sırasında, bebeklerin sürekli olarak elektronik fetal monitörle izlenmesi ve önde gelen ikizin başına bir elektrot tutturulması, karm monitöründe ikinci ikiziyle ilgili bilgilerin karışmadan ayırt edilmesini sağlar. İkiz doğumlarda ilk aşama biraz daha kısadır, ilerlemenin yavaş olması, sezaryen gerektiğini gösteren olumsuz bir işarettir. Doğumu hızlandırmak için sintosinon kullanılması çok nadir olarak tercih edilmektedir. İlk ikiz doğmadan önce, doğumun ikinci aşaması, tek hamileliklerle aynı özellikleri taşımaktadır ama ebe ve çocuk doktorlarının yanı sıra bir anestezist ve kadın doğumcu da doğumda bulunmaktadır, ilk ikizin doğumundan hemen sonra, rahimde bir süre daha kalacak olan ikinci bebeğe kan akışını kesmemek için göbek kordonu iki yerden penslenir (Bebeğe ve plasentaya yakın olan iki kısımdan).
İkinci Bebeğin Doğumu: Kadın doğum uzmanı eliyle karnınızı muayene ederek ikinci bebeğin duruşunu belirlemeye çalışacaktır. Eğer yataysa (transvers) bebeği dikine bir pozisyona çevirmek için dışardan hafif baskı yapılacaktır ve ebeniz bebeğin bu konumunu korumak için eliyle baskı uygulamaya devam edecektir.
Eğer bebeğin sefalik mi ya da ters mi durduğu anlaşılamıyorsa hızlı bir ultrason yapılır. İkinci bebeğin dış sefalik versiyona çevrilmesi sezaryen gerektirebilecek komplikasyonlara neden olabileceğinden pek uygulanmamaktadır. Ters gelen bebeğin yardımlı bir şekilde doğurtulması tercih edilecektir. İkinci bebeğin doğumunun ikinci aşamasının ne kadar süreceği tahmin edilemez, ama eğer 30 dakika içerisinde doğum gerçekleşmezse büyük ihtimalle acil sezaryen yapılması gerekecektir. İlk bebek doğduktan sonra rahim kasılmaları azaldığı için, kadın doğumcular el altında sintosinon bulunduracak ve bebeğin dik pozisyonda olduğu teyit edilir edilmez vermeye başlayarak ikinci bebeğin pelvise inmesini sağlamaya çalışacaklardır.
Normal koşullarda, ikinci bebek rahim ağzına ve vajinaya inene kadar onu çevreleyen zarlar bozulmaz ve rahim ağzının kapanmasını önler. Eğer zarlar yırtılmışsa ve doğum gecikiyorsa, kadın doğum uzmanı vajinadan rahme elini sokarak bebeğin başını veya önde gelen kısmını tutar ve vajinal doğuma yardım eder. Bazen rahim boşluğunda ters bebeği 180 derece döndürmek için, iç versiyon veya manipülasyon daha faydalı olabilir, ama genellikle doğum yardımlı olarak sürecektir. Günümüz kadın doğumcularının kısıtlı deneyimi nedeniyle ikiz doğumlarda sezaryen yapılma oranı artmıştır.
İkiz Doğumlarda Üçüncü Evre: ikiz hamileliklerde rahim daha şiş olduğu için doğum sonrası kanama riski daha yüksek olduğundan doğumun üçüncü aşamasının aktif yönetimi daha önem kazanmaktadır, ikinci bebek doğar doğmaz doktorlar oksitosin infuzyonunu artırarak size kas içinden sintometrin enjeksiyonu yapacaktır. Bu enjeksiyon rahmin kasılmaya devam edebilmesi için doğumdan sonra da verilmeye devam edilebilir.
ikiz doğumlar özeldir. Burada hem bir ikiz annesi hem de bir kadın doğumcu olarak konuşuyorum. Doğumda küçük ve prematüre bebekler olduğu ve her zaman çok basit geçmediği için, çocuk doktorları onları yakından inceleyerek, endişelendikleri bir durum olduğunda onları yoğun bakıma almak konusunda tereddüt etmezler. Bu anne babalar için sıkıntı verici ve panikletici bir durumdur, ama çoğu vakada bu kısa, rutin bir prosedürdür ve genellikle sonuçları sevindiricidir. Çocuk doktorları, bebeklerin gelişimleriyle ilgili sizi sürekli bilgilendirecek ve bebeklerinize bir an önce kavuşmanızı sağlamak için çalışacaktır. Çoğul hamileliklerde anne-babalara destek olunması önemlidir, onları bebeklerine hazırlayacak ayrıntılı bilgi ve pratik desteğin en iyi verildiği yer doğum öncesi kurslarıdır. Doğumdan sonra ikiz anne babaları için kurulan bir kulübe katılmak, deneyimli anne babalarla iletişim kurmanızı ve yardım almanızı sağlayacaktır