Doğum Esnasında Epizyotomiler ve Yırtıklar

İdeal durumda epizyotomiye ihtiyaç duymadan veya birkaç perineal kesikle doğum yapacaksınızdır. Ama eğer doğum sırasında gerek duyulursa, sizin için en iyisinin hangisi olduğu konusunda dikkatli bir karar verilecektir. Her birinin kendine has avantajları ve dezavantajları vardır; bu yüzden doğum öncesinde hastanenin epizyotomi ve perineal kesikler hakkındaki tutumunu öğrenmenizde fayda olacaktır.

Epizyotomi:
Epizyotomi, bebeğin başı çıkarken annenin dokularında meydana gelecek kontrolsüz yırtılmaları önlemek amacıyla, gerilen perine ve vajina bölgesinde düşünerek açılan kesilerdir. Eskiden epizyotominin sadece perinedeki aşırı yırtılmaları önlemekle kalmayıp ayrıca ilerleyen yaşlarda ortaya çıkabilecek vajinal sarkmayı da önlediğine inanılmaktaydı, ikinci nokta konusundaki deliller şüpheli olduğu için artık rutin olarak epizyotomi yapılmamaktadır.
Bununla beraber epizyotomi yapılmasının önerildiği durumlar mevcuttur:

• İlk veya sonraki doğumlarda gergin perine.
• Büyük bebek.
• Hemen doğum gerektiren fetal sıkıntı.
• Forseps veya vakum ile doğum.
• Prematüre bebeğin başını koruma amaçlı.
• Vajinal doğumda ters gelen bebeğin başını korumak için (günümüzde ters gelen bebeklerin çoğu sezaryenle doğurtulmaktadır).

Ne olursa olsun epizyotomi istiyorum veya istemiyorum gibi fikirleriniz varsa doğumdan önce ebenize mutlaka söylemelisiniz.

epizyotomi

Prosedür: Eğer doktorunuz veya ebeniz epizyotomi gerektiğine karar verirse, başlamadan önce sizin onayınızı alacaktır. Daha sonra deriyi antiseptik solüsyonla temizleyecek ve eğer epidural kateteriniz yoksa perine bölgesinden lokal anestezi yapacaktır. Kesiyi yapmanın iki yolu vardır:
Vajina ve rektumdan uzak “J” şeklinde, mediolateral (orta yan) keşi veya vajinanın alt ucundan rektuma kadar inen orta hat dik keşi. Perine ince bir kâğıt gibi gerildiğinden keserken kanamayı en aza indirmek için her iki keşi türü de makaslarla yapılır. Mediolateral kesinin avantajı, kesinin rektal bölgeden uzak olmasıdır. Aynı şekilde forsepsle doğum kesiyi genişleteceğinden daha uygundur. Orta hat epizyotomileri kan damarlarından uzak olduğu için daha kolay onarılır ama eğer doğum sırasında keşi genişlerse rektum yırtılabilir. Bebek ve plasenta doğduktan sonra doktorunuz veya ebeniz dikiş atarak epizyotomi kesilerini onaracaktır. Dikişleri kolay atabilmek için bacaklarınızı bacaklıklara koymanız istenecektir. Bu prosedür sırasında acı hissetmemeniz için biraz daha anestezi verilebilir. Epizyotomi kesileri, vajina ve perineyi onarmak için tüm dokular bir araya getirilerek kat halinde dikilir. Dikişler aralıklı veya bitişik, deri altında veya yüzeysel olabilir. Hangi tür olursa olsun alınmasına gerek yoktur kendiliğinden eriyecektir.

Genel Endişeler: Epizyotomi konusundaki en yaygın endişelerden biri, prosedür sonrası ne kadar acı çekeceğiniz ve yaraların ne zaman iyileşeceği konusundadır. Gerçeği söylemek gerekirse epizyotomiler acı vericidir; özellikle de doğumdan sonra ikinci veya üçüncü günde dikişler sert ve rahatsız edici gelebilir. Bu, vücudun doğal iyileşme sürecidir; zedelenen dokular kaçınılmaz olarak şişecektir.
Epizyotomi yapılan bölgeye buz uygulamak ve plastik simit üzerine oturmak sizi rahatlatacaktır. Vajinaya çok kan gittiği için, eğer yaraları temiz ve kuru tutarsanız kesiler bir -iki haftada iyileşecektir. Ilık suyla banyo yapmak da rahatsızlıkları giderebilir. Banyonuza dezenfektan solüsyonlar katmanıza gerek yoktur. Ayrıca yaranın iyileşmesini kötü yönde etkileyebilecek kokulu sabun ve yağlardan kaçınmalısınız.
Uzun vadede kadınlar epizyotomi yaralarından şikâyetçi olmamaktadır ama bazıları cinsel ilişki sırasında perine bölgesindeki şiddetli ağrılardan rahatsız olabilmektedir. Yaraları yumuşatıcı veya östrojenli kremlerle ovmak veya pelvik yer egzersizleri yapmak iyileşme sürecini hızlandırabilir. Eğer rahatsızlığınız devam ederse, ameliyat sonrası yapmanız gerekenlere ilişkin tavsiyeler almanız gerekebilir.

Perine Yırtıkları:
Perine yırtıklarının dört derecesi vardır:
►  Birinci derece: Bunlar vajinanın girişindeki bölgedeki küçük yırtıklardır. Çoğu dikişsiz iyileşebilmektedir.
► İkinci derece: Vajinanın arka duvarı ve perine kasları yırtılmıştır ama anal sfinkter kasları sağlamdır. Kasların yapısını ve yüzeysel dokuları onarmak için dikiş atılması gerekmektedir.
► Üçüncü derece: Anal sfinkter kasları yırtılmıştır ama rektumun mukoza tabakası sağlamdır. Kas tabakalarının düzgün bir şekilde hizalanabilmesi için dikkatlice dikilmesi gerekmektedir.

► Dördüncü derece: Anal sfinkter kasları rektum mukozasını ortaya çıkaracak derecede yırtılmıştır,  dördüncü derece yırtıkları onarabilmek için oldukça ustalık  gerekir, çünkü rektovajinal fistül (vajina ve rektum arasında giderilemeyen açıklık oluşumunu engellemek için yırtığın ucunun korunması gerekmektedir. Bu yırtıklar çok yaygın değildir, genelde (doğumların sadece yüzde Tinde görülür. Genellikle ilk bebeklerin forseps veya vakumla doğması sırasında, oksiput-posterior pozisyonu içeren zor doğumlarda I veya 4 kilo üzerindeki bebeklerin doğumunda görülmektedir.