Farmakolojik Olmayan Ağrı Dindirme Yöntemleri

Genel olarak konuşmak gerekirse ilaçsız ağrı dindirme yöntemleri iki ana gruba ayrılabilir:

• Alet veya uzman pratisyenlerin bulunduğu TENS, akupunktur, hidroterapi, refleksoloji ve suda doğum.
• Kendi kendinize veya eşinizle birlikte uygulayabileceğiniz doğal yöntemler, nefes ve rahatlama, masaj, aromaterapi ve homeopati.

Transkutanöz Elektrik Stimülasyonu (TENS), Tens makinesi pille çalışan ve kablolarla sırtınızın alt kısmına yapıştırılan dört elektroda bağlanan bir makinedir. Sinirler tarafından beyne iletilen ağrı hissini bloke etmeye yardımcı olan endorfin salgılanmasını uyarmak için cilde düşük miktarda elektrik akımı uygulanmaktadır. Pek çok kadın özellikle doğumun erken aşamalarında, elde taşınabilen bir kutuyla kontrol edilen ve ayakta dolaşmalarına izin veren bu ağrı dindirme yöntemini denemektedir. Diğer bir avantajı da verilen elektrik akımının gücünü ve sıklığını kontrol edebilmenizdir. Kasılmalar başladığında el aparatındaki küçük düğmeye basarak, ciltte karıncalanma hissi yaratan ve ağrıyı anında bloke eden uyarım oranını artırıp azaltabilirsiniz. TENS hiçbir şekilde bebeğinizi etkilemez. Sudayken TENS makinesini kullanamazsınız o yüzden rahatlatıcı bir banyo yaparken veya suda doğum yapmayı tercih ederseniz aleti çıkarmanız gerekmektedir.

akupunktur

Akupunktur: Vücudunuzda endorfin salgılanmasını tetikleyen diğer bir yöntem de akupunkturdur. Elektrik akımı yerine, eğitimli bir akupunkturist tarafından vücudunuzun belli noktalarına parmaklarla veya iğnelerle yapılan bir uygulamadır. Akupunkturun ardındaki teori, “chi” adı verilen yaşam enerjisinin insan vücudunda dolaştığını ve bu yaşam gücünde dengesizlikler meydana geldiğinde tıbbi sorunlar ortaya çıktığını savunan eski bir Çin inancına dayanmaktadır. Vücudun belirli noktalarına iğneler yerleştirilmesiyle “chi” nin önündeki engeller kaldırılarak denge sağlanmaktadır. Birçok kadın hamilelik döneminde ortaya çıkan sabah bulantıları, baş ağrıları, alerjiler, hazımsızlık, sırt ağrıları gibi belirtilerin ve depresyon gibi duygusal bozuklukların giderilmesinde akupunkturun faydalı olduğunu söylemektedir. Sancı öncesinde ve sonrasında çok etkin bir ağrı dindirme metodu olabilmektedir. Eğer bu seçenek hakkında daha çok bilgi almak istiyorsanız, hamile kadınları tedavi eden deneyimli bir akupunkturist bulmalı ve sizinle evde veya hastanede bulunmasını sağlamalısınız.
Hipnoterapi: Hipnoterapi, telkinle mümkündür. Doğum ağrısını giderebilmek için, kasılmalarınızın ağrılarını kontrol edebileceğinize inanarak hipnotize edilebilir ve ağrılardan çok etkilenmezsiniz. Bunu başarmanın birçok yolu vardır ama doğuma girmeden önce dikkatli bir şekilde hazırlanmalı ve daha önce pratik yapmış olmalısınız.
Sancılandığınızda eşlik etmesi için bir hipnoterapistle anlaşabilir veya eşinizin hipnotize olmanıza yardım etmesi için eğitim almasını sağlayabilirsiniz. Kendi kendine hipnotize olmak mümkündür ama sanırım sancı sırasında olan onca olay arasında kadınların bunu tek başına başarması biraz zor olacaktır. Yine de hipnozun sancı süresince ağrı dindirmede etkili bir yöntem olduğu görülmektedir. Hem sancı süresini kısaltmada hem de doğum sonrasında duygusal durumunuzu düzeltecek bir araç görevi görmektedir.
Refleksoloji: Refleksoloji, ayaktaki belirli noktalara hafif kuvvet uygulanarak veya masaj yapılarak gerçekleştirilir. Bu kuvvetle sinir uçları uyarılmakta ve vücudun belirli bölgelerindeki sorunlar giderilmektedir. Hamilelik sırasında refleksoloji, sırt ağrıları, genel ağrılar ve acıların giderilmesinde, geleneksel tıbbi tedavilerle birlikte kullanılarak yüksek tansiyon ve gestasyonel diabet gibi hastalıkların tedavisinde kullanılabilir. Bazı terapistlere göre, hamilelik sırasında düzenli olarak refleksoloji seanslarına katılmak bu yöntemin doğum sırasında da kullanılabilmesini sağlamaktadır. Aynı zamanda bu yöntemin, rahim kasılmalarını daha etkin hale getirerek ve serviksin daha hızlı açılmasını sağlayarak doğumun ilerlemesine yardımcı olduğu söylenmektedir. Eğer bu seçeneği uygulamak isterseniz, hamileliğiniz süresince bir terapistle çalışarak hem siz hem de eşiniz, ayaklarınızın hangi bölgelerine masaj yapılması gerektiğini öğrenmelisiniz.
Su ve Suda Doğum: Özellikle doğum sancısının ilk başlarında suya girmek şüphesiz ağrıları azaltmaktadır. Suyun sıcaklığı kaslarınızın gevşemesine yardım ederken, suyun kaldırma kuvveti de vücudunuzu destekleyerek bebeğin başının pelvise yaptığı baskıyı azaltmaktadır. Zarlarınız yırtılmadan önce evde veya doğum bölümünde, sancıların başlangıcında keyifli ılık bir banyo yaparak rahatlayabilirsiniz.
Şunu belirtmem gerekir ki, ingiltere’de çoğu suyla doğum, su dolu bir doğum havuzu içerisinde gerçekleşmez. Doğumun ilk ve ikinci aşamalarının çoğunu suda geçirseniz bile, bebek doğarken kuru bir alanda olmanız tercih edilmektedir. Bunun nedeni doktorların ve ebelerin doğum sancısının kritik olan son evresinde, size ve bebeğe rahat erişebilmesidir çünkü çoğu ebe suda doğum konusunda deneyimli değildir. Eskiden, suda doğum sırasında bebek ilk nefesini aldığında ciğerlerine su kaçacağı endişesi hâkimdi. Eğer bebek çabucak yüzeye çıkartılırsa endişe edecek bir şey olmayacaktır çünkü göbek kordonu kesilmediği taktirde doğumdan sonraki birkaç dakika boyunca bebeğe oksijen sağlamaya devam edecektir.
Diğer bir endişe de annenin ılık suda çok uzun kalması durumunda vücut ısısının artmasıdır. Bu da bebeğin ateşinin çıkmasına, kalp atışlarının hızlanmasına neden olarak hipoksiye (düşük oksijen seviyesi) yol açabilir. Bunun için ebeniz düzenli olarak ateşini ölçecek ve eğer doğum sırasmda ateşiniz 1 dereceden fazla yükselirse havuzdan çıkmanızı isteyecektir.
Nefes ve Rahatlama: Şüphesiz hepimiz korktuğumuzda veya gergin olduğumuzda acıyı daha şiddetli olarak hissederiz. Düzgün nefes almayı ve rahatlamayı öğrenerek daha sakin olacak ve sancıyla daha iyi şekilde başa çıkabileceksiniz. Doğum öncesi kurslarında öğrendiğiniz nefes ve rahatlama tekniklerini hamileliğin son haftalarında, özellikle de sancı sırasında uygulamaya başlayabilirsiniz. Her gün birkaç dakika derin nefesler alıp yavaşça vermeyi deneyin. Bu aşamada eşiniz size yardım edebilir. Böylece size önemli prensipleri hatırlatacak ve güveneceğiniz biri olacaktır.
Sancının ilk evrelerinde kasılmalar başladığında yavaş bir şekilde nefes alıp vermeyi öğrenmelisiniz, işin sırrı gözlerinizi kapatarak burnunuzdan sakin nefesler almak ve nefesin tüm vücudunuzu doldurduğunu hayal etmektir. Nefes alırken tüm kaslarınızın rahatlamasma odaklanın. Sonra nefesi yavaşça ağzınızdan verin ve bu sefer kasılmaların verdiği acının nefesinizle vücudunuzdan dışarı atıldığını hayal edin. Doğum öncesi kurslarında gözde canlandırma tekniklerini görmüş olabilirsiniz. Buradaki en önemli nokta, kasılma ağrılarını aklınızdan çıkarmak için sakinleşmek ve yatışmaktır. Bu da bir çeşit hipnozdur ve bazı kadınlarda işe yaramaktadır.
Şiddetli kasılmalar yavaş nefes ritmini korumayı zorlaştırdığı için, kasılmalar şiddetlendikçe, ikili veya üçlü gruplarla daha kısa nefesler alma ihtiyacı duyacaksınız. Bu aşamada, nefesinizi vermek işin en önemli kısmıdır, çünkü nefesinizi vermeyi başardığınızda zaten nefes almak kendiliğinden gerçekleşecektir. Buradaki tavsiyem, her nefes verişinizde sanki rüzgârla ağaçları sallandırıyormuş ve her seferinde 30 cm daha ileriyi hedef almanız gerekiyormuş gibi düşünmenİ2 olacaktır. Zorlu bir sancılanma sırasında bir hastanın yanında otururken, ondan her nefes verişinde nefesi burnuma ulaştırmasını isterim böylelikle bu yeni nefes ritmine kolayca alışabilir. Bu ritme ulaştıktan sonra yerime eşini oturtarak aynı şeyi sürdürmelerini sağlarım.

Masaj: iyi bir masaj hetvzaman rahatlatıcıdır ve sancı sırasında sırt ağrınızı gidermek için çok faydalı olabilir. Eğer bebeğiniz oksiput-posterior pozisyonundaysa, yani omurgası sizin omurganıza ve sakrum kemiğinize yakınsa, birinin yavaş ve dairesel hareketlerle kalçanızın üst kısmına masaj yapması çok iyi gelecektir.
Verdiği fiziksel rahatlık dışında, masajın aynı zamanda duygusal bir rahatlama da sağladığına inanıyorum. Birinin yanınızda olması, rahatsızlıklarınızla ve ağrılarınızla başa çıkmanıza yardım etmesi bilinmeyen bir durumdayken ortaya çıkan korku ve yalnızlık duygularım bastırmaya yardımcı olmaktadır.
Sancı sırasında yanınızda bulunan kişinin omuzlarınıza, boynunuza yüzünüze, alnınıza ve şakaklarınıza da masaj yapması endişeyi ve gerilimi azaltacak ve doğum sırasında daha rahat olmanızı sağlayacaktır. Masaj yapacak kişinin ellerini ısıttığından ve takılarını çıkardığından emin olun. Kokulu yağ veya krem kullanmak, ellerin kaymasını kolaylaştıracaktır.
Aromaterapi: Aromaterapi uygulamasında vücudu rahatlatan ve yatıştıran bitkisel yağlar kullanılmaktadır. Bu kokulu yağların sinir sistemini tetikleyerek doğal endorfin salgılanmasını sağladığı ve bunun da gerilimi ve ağrıyi azalttığı söylenmektedir.
Sancının ilk evrelerinde, doğum havuzuna katılan veya masajla yayılan seyreltilmiş yağlar cildiniz tarafından emilir. Alternatif olarak, yağı ısıtarak rahatlatıcı ve sakin bir ortam yaratan ısıtıcılar veya buhar makineleri da kullanabilirsiniz.
Sancı sırasında aromaterapi uygulamak isterseniz, yağları ve buhar makinesini doğum bölümüne götürmeniz gerekecektir. Ama kullanmak istediğiniz yağların hamilelikte kullanılıp kullanılmayacağını önceden sormayı unutmayın.
Homeopati: Sancı sırasında stresi ve rahatsızlıkları gidermek için kullanılan çeşitli bitkisel ilaçlar ve homeopatik maddeler bulunmaktadır. Ancak kullanacağınız bitkiler ve dozajları hakkında bir uzmana danışmanız önemlidir. Aynı zamanda sancı sırasında aldığınız tüm ilaçlan ebenize ve doktorunuza da danışmayı unutmayın.